طراحی محیط یادگیری الکترونیکی مبتنی بر سه نظریه یادگیری؛ رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختن‌گرایی

 اهداف: طراحی مناسب محیط‌های یادگیری الکترونیکی باعث دست‌یابی به مزایا و قابلیت‌های یادگیری الکترونیکی می‌شود. از طرفی، طراحی آموزشی ارتباط تنگاتنگی با نظریه‌های یادگیری دارد. سه نظریه عمده یادگیری، نظریه‌های رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختن‌گرایی هستند. هدف این پژوهش، بررسی مدل‌های طراحی آموزشی موجود مبتنی بر سه نظریه یادگیری رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختن‌گرایی و ارایه الگویی تلفیقی برای طراحی موثر و کارآمد محیط‌های یادگیری الکترونیکی بود. روش‌ها: در این مطالعه تلفیقی، به‌منظور تطبیق مدل‌های مبتنی بر سه نظریه یادگیری، از روش مطالعات تطبیقی ایساک کندل استفاده شد. جامعه مورد مطالعه در بخش تطبیق، الگوهای طراحی آموزشی بودند. ابزار نمونه‌گیری از مدل‌ها، پرسش‌نامه محقق‌ساخته حاوی 55 الگوی طراحی آموزشی و توضیحات ضمیمه مربوط به هر مدل بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 83/0 محاسبه شد. به‌منظور اعتباریابی مدل، از نظر متخصصان استفاده شد. ابزار اعتباریابی از مدل، پرسش‌نامه محقق‌ساخته بود که پایایی آن 91/0 محاسبه شد. یافته‌ها: براساس تحلیل مدل‌های طراحی آموزشی انتخاب‌شده و فهرست ویژگی‌های هر گروه از مدل‌های رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختن‌گرایی در طراحی محیط‌های یادگیری الکترونیکی، مدل تلفیقی طراحی آموزشی حاوی 135 زیرمولفه و 12 مولفه اصلی شکل گرفت. در اعتباریابی از مدل نیز همه مولفه‌ها و زیرمولفه‌ها نمره‌ای بالاتر از متوسط داشتند. نتیجه‌گیری: مدل مطلوب طراحی آموزشی محیط‌های یادگیری الکترونیکی براساس تلفیق ویژگی‌های سه نظریه رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختن‌گرایی دارای 12 مولفه اصلی است.